| ادبیات
نظری و پیشینه تحقیق مفاهیم و ابعاد مدیریت دانش و خلاقیت (فصل دوم)
ادبیات نظری و پیشینه تحقیق مفاهیم و ابعاد مدیریت دانش و خلاقیت (فصل دوم)
|
|
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 319 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 60 |
ادبیات نظری و پیشینه تحقیق مفاهیم و ابعاد مدیریت دانش و خلاقیت (فصل دوم)
تعداد صفحه : 60 در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب و بخشی از متن :
-1 مقدمه.....................................................................................................................................................................20
2-2 مبانی نظری پژوهش:
تاریخچه.........................................................................................................................................................................20
مدیریت دانش ...............................................................................................................................................................21
اهداف مدیریت دانش ...................................................................................................................................................25
تعاریف مدیریت دانش ..................................................................................................................................................25
انواع دانش ....................................................................................................................................................................27
تفاوت بین داده، اطلاعات و دانش ...............................................................................................................................29
روابط میان داده، اطلاعات و دانش...............................................................................................................................31
تفاوت مدیریت اطلاعات با مدیریت دانش ..................................................................................................................33
مدل پایه های ساختمان مدیریت دانش (پروست) ......................................................................................................34
مهارت های اولیه برای استقرار مدیریت دانش............................................................................................................43
عوامل موثر بر موفقیت و شکست مدیریت دانش در سازما ن ها................................................................................44
منافع و مزایا..................................................................................................................................................................49
پیامد های عدم پیاده سازی مدیریت دانش..................................................................................................................50
خلاقیت ........................................................................................................................................................................51
تعاریف خلاقیت ............................................................................................................................................................54
تفاوت خلاقیت و نوآوری ..............................................................................................................................................55
موانع و راهکارهای بروز خلاقیت ..................................................................................................................................56
ویژگی های افراد خلاق ...............................................................................................................................................60
آثار و نتایج خلاقیت .......................................................................................................................................................61
رابطه بین مدیریت دانش با خلاقیت .............................................................................................................................62
2-3 مروری بر مطالعات انجام یافته:
2-3-1مطالعات انجام شده در ایران...........................................................................................................................66
2-3-2مطالعات انجام شده در جهان .........................................................................................................................69
2-1 مقدمه
در این فصل به بررسی چارچوب نظری پژوهش در قالب مباحثی نظیر تاریخچه مختصری از مدیریت دانش، تعاریف صاحب نظران، مدل مدیریت دانش استفاده شده در این پژوهش، نتایج وجود یا عدم وجود مدیریت دانش و خلاقیت و.... پرداخته شده است. همچنین در آخر اشاره ای به برخی از مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور شده است.
2-2 مبانی نظری پژوهش
تاریخچه
مطالعه دانش به زمان افلاطون و ارسطو باز مى گردد. با این حال توجه به مدیریت دانش در درون یک سازمان، اولین بار توسط فیلسوفى بنام میشل پولانى در سال 1965 مشاهده گردید. او دانش را به عنوان چیزى که به خودى خود داراى ارزش ذاتى است معرفى نمود(هاشمی 1389). در اواسط دهه 1980 و آشکار شدن جایگاه دانش و تأثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی اهمیت آن مضاعف شد[38]. این شاخه از مدیریت از اوایل دهه 90 بصورت یک رشته مدیریتی در استراتژی کسب و کار سازمان ها برای پاسخگویی به تغییرات محیط کسب و کاری که در آن اغلب شرکت ها جهانی شده بودند پدیدار شد. قبل از این تاریخ روش هایی مانند مدیریت کیفیت فراگیر [1](TQM) و مهندسی مجدد فرآیندها (BPR)[2] از روش هایی بودند که سازمان ها برای بهبود عملکرد و مدیریت بر تولیدات و فرآیندهای تولید استفاده می کردند. با توسعه سیستم های خبره و سیستم های تصمیم ساز (DSS)[3] و توسعه فناوری اطلاعات در جهت اشتراک دانش و تجربیات، کم کم ادبیات مدیریت دانش مطرح شد(رفعتی شالدهی و همکاران 1387). در همین دوران اولین کتاب های مربوط به این حوزه منتشر شد. در آغاز دهه 1990 فعالیت گسترده شرکت های آمریکایی ، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش به نحو چشمگیری افزایش یافت. ظهور وب جهانی در اواسط دهه 1990 تحرک تازه ای به حوزه مدیریت دانش بخشید . شبکه بین المللی مدیریت دانش در اروپا، مجمع مدیریت دانش ایالات متحده فعالیت های خود را در اینترنت گسترش دادند . در سال 1995 ، اتحادیه اروپا طی برنامه ای به نام اسپریت، بودجه قابل ملاحظه ای را برای اجرای طرح های مدیریت دانش اختصاص می داد. در حال حاضر مدیریت دانش برای بسیاری از کشورهای پیشرفته به عنوان نماد رقابت و عامل دستیابی به قدرت و توسعه است .
شرکت های بزرگ اروپایی از سال 2000 به بعد حدود 55 % درآمد خود را به مدیریت دانش اختصاص داده اند که حاکی از اهمیت دانش و مدیریت آن در عصر حاضر است(حسن زاده 1386).
موضوع مدیریت دانش سابقه چندانی در ایران ندارد لذا در داخل کشور تاکنون کار علمی و آکادمیک انجام نشده است(رفعتی شالدهی و همکاران 1387).
مدیریت دانش
دنیای موجود با استانداردهای متنوع خود همواره درمعرض تحولات و تغییرات غیر قابل پیش بینی است(صادقی و همکاران 1390). در اعصار قبلی، کلید اصلی تولید ثروت، مالکیت و دسترسی به سرمایه و منابع طبیعی بود؛ در حالی که امروز، کلید اصلی ثروت، به میزان دسترسی به ایجاد دانش است(عباسی 1386). امروزه دانش و اطلاعات به عامل تعیین کننده ای در موفقیت و قدرت رقابت پذیری سازمان ها تبدیل شده است(تولایی 1388).
جوامع به طور کلی از اواسط دهه ی 1970 اطلاعات و دانش محور شدند و به دنبال آن منابع اطلاعات و دانش جای صنایع تولیدی را به عنوان خلق کنندگان اصلی سرمایه گرفتند(عباسی 1386). تئوری پردازان بزرگ اقتصادی و تجاری دانش را به عنوان مزیت رقابتی نهایی برای سازمان های جدید و کلید پیروزی آنها بیان کرده اند و استدلال می کنند که دانش تنها منبعی است که مشکل یا حتی غیرممکن است که تقلید و کپی شود و مالک آن دارای یک کالای منحصر به فرد و فی نفسه است(عدلی 1384). طی دو دهه اخیر افزایش حجم اطلاعات در سازمان ها و لزوم استفاده مؤثر از آنها در تصمیم های سازمانی، باعث ظهور پدیده ای به نام مدیریت دانش شده است(پیری و آصف زاده 1385). زمانی، سازمان ها به دنبال کسب و یافتن اطلاعات و دانش بودند، اما امروزه با حجم انبوهی از اطلاعات و داده های گوناگون رو به رو هستند که در بسیاری موارد، طبقه بندی ، تلخیص و بهره برداری صحیح از آنها نیازمند اتخاذ تدابیر و تجهیزات مغزافزاری، سخت افزاری و نرم افزاری مرتبط است. شاید به همین دلیل است که "مدیریت دانش" جای ویژه ای در متون و ادبیات مدیریت برای خود باز کرده وصاحبنظران امر را به توسعه فنون و راهکارهای مرتبط به سوی خود کشانده است(صادقی و همکاران 1390).
در کل چهار عامل عمده و موثر در ظهور مدیریت دانش عبارتند از: 1) گذر از عصر سلطه سرمایه های مادی به سلطه سرمایه های فکری، 2) افزایش خارق العاده در حجم اطلاعات، ذخیره الکترونیکی آن و افزایش دسترسی به اطلاعات، 3) تغییر هرم سنی جمعیت و خطر از دست دادن دانش سازمانی به واسطه بازنشستگی کارکنان، 4) تخصصی تر شدن فعالیت ها(پیری و آصف زاده 1385).
مدیریت دانش تلاش راهبردی سازمان است که طی آن تلاش می شود از طریق مهار و استفاده ار دارایی های فکری که در نزد کارکنان و مشتریان سازمان وجود دارد، در رقابت به برتری دست یابند(پوراصغر 1387). مدیریت دانش کمک می کند تا سازمان ها از دانش موجود و دانش های جدیدی که ایجاد می شود بهره جویند(رفعتی شالدهی و همکاران 1387) و تضمین کننده برتری های بلند مدت برای سازمان ها و جوامع و میزان بهره گیری آنها از سرمایه های انسانی، فکری و اطلاعاتی است(حمزه ایی 1391). سازمان دانشى به توانمندى هایى دست مى یابد که قادر است از نیروى اندک، قدرتى عظیم بسازد(الوانی و دانایی فرد 1380).
یک سازمان باید دانش مورد نیاز خود را شناسایی کرده، آن را کسب نماید و ذخیره سازی کند تا بتواند آنرا در موارد مورد نیاز به کار گیرد(Bhatt 2000). مدیریت دانش فرایندی است که به سازمان ها یاری می دهد اطلاعات مهم را بیابند، گزینش، سازمان دهی و منتشر کنند و تخصصی است که برای فعالیت هایی چون حل مشکلات، آموختن پویا و تصمیم گیری ضروری است(صفایی فخری 1385).
دانش امروز در قلب اقتصاد جهان قرار دارد و مدیریت دانش در موفقیت شرکت ها، یک امر حیاتی تلقی می شود. در اقتصاد جدید، تبادل دانش، بیش از محصولات و خدمات، موجب اعتلای سازمان ها شده است، به گونه ای که با بررسی شرکت های با رشد سریع در می یابیم که 50 درصد آن ها، به تجارت دانش کارکنان خود پرداخته اند. مدیریت دانش با تبدیل سرمایه های انسانی به دارایی های فکری سازمان یافته برای سازمان ایجاد ارزش می کند(عباسی 1386). سازمان های موفق در مدیریت دانش، دانش را یک سرمایه سازمانی دانسته و ارزش ها و قوانین سازمانی را جهت پشتیبانی از تولید و اشتراک دانش توسعه می دهند(پوراصغر 1387).
مدیریت دانش منافع زیادی برای سازمان ها (در سطح فردی و سازمانی) دارد؛ در سطح فردی مدیریت دانش به کارکنان امکان می دهد که مهارت ها و تجربیات خود را از طریق همکاری با دیگران و سهیم شدن در دانش آنها و یادگیری ارتقاء دهند تا به رشد حرفه ای دست یابند. در سطح سازمانی، مدیریت دانش چهار منفعت عمده برای یک سازمان دارد؛ ارتقای عملکرد سازمان از طریق کارایی، بهره وری، کیفیت و نوآوری، لذا سازمان ها مدیریت دانش را به منزله یک راهبرد و امتیاز رقابتی به حساب می آورند(سیف اللهی و داوری 1387).
چیت معتقد است نظام مدیریت دانش باید عناصر کلیدی سرمایه دانش سازمانی را در بر داشته باشد از جمله:
- اطلاعاتی در رابطه با مهارت ها و دانش کارکنان که سبب تقویت توانایی سازمان می شود،
- اطلاعاتی در رابطه با مشتریان سازمان
- اطلاعات در رابطه با ابزارها و روش شناسی های سازمان در جهت انجام فعالیت های خدماتی کیفی و موثر
اطلاعات در رابطه با فعالیت ها و گروه های موجود در سازمان (Quaddus & jun 2005).
[1] Total Quality Management
[2] Business Process Reengineering
[3] Decision Support Systems
